انگلیسی 
انتخاب بین پلیال پلیاستر و پلیال پلیاتر مهمترین تصمیم در فرمولاسیون فوم پلییورتان (سخت، نرم، الاستومر، چسب و پوشش) است. این دو نوع پلیال از نظر مقاومت شیمیایی، مکانیکی، هیدرولیز، قیمت و کاربرد تفاوتهای بسیار بزرگی دارند. در این مقاله بهروز (آخرین استانداردهای ۲۰۲۵) همه تفاوتها را بهصورت جدول مقایسهای و کاربردی بررسی میکنیم.
مقایسه سریع پلی استر پلی ال و پلی اتر در یک نگاه (جدول خلاصه)
| معیار | پلی استر پلی ال (Polyester Polyol) | پلی اتر پلی ال (Polyether Polyol) | برنده |
|---|---|---|---|
| مقاومت مکانیکی (استحکام کششی، پارگی) | عالی ★★★★★ | خوب ★★★ | پلیاستر |
| مقاومت به هیدرولیز (رطوبت و آب) | ضعیف ★★ | عالی ★★★★★ | پلیاتر |
| مقاومت به اسید | خوب ★★★★ | ضعیف ★★ | پلیاستر |
| مقاومت به قلیا و مواد شوینده | متوسط ★★★ | عالی ★★★★★ | پلیاتر |
| انعطافپذیری در دمای پایین | خوب | عالی | پلیاتر |
| قیمت تمامشده پلیال | ارزانتر (حدود ۱۵–۳۰٪) | گرانتر | پلیاستر |
| کاربرد اصلی در فوم | فوم ریجید (سخت)، کفش، الاستومر | فوم نرم (مبل، تشک)، CASE | — |
| راحتی فرمولاسیون و واکنشپذیری | بالاتر (ویسکوزیته کمتر) | متوسط | پلیاستر |
۱. ساختار شیمیایی و تفاوت مولکولی
- پلی استر پلی ال: از واکنش پلی کندانساسیون اسیدهای دیکربوکسیلیک (آدیپیک اسید) + دیالکل (DEG، EG) → پیوند استری (-COO-)
- پلی اتر پلی ال: از پلیمریزاسیون حلقهگشایی اکسید پروپیلن (PO) یا اکسید اتیلن (EO) → پیوند اتری (-C-O-C-)
۲. کدام پلی ال برای فوم ریجید (سخت) بهتر است؟
۹۵٪ فومهای ریجید پلییورتان یخچال، ساندویچ پانل و عایق ساختمان با پلی استر پلی ال (معمولاً آروماتیک polyester polyol) ساخته میشوند چون:
- استحکام مکانیکی و چسبندگی به فلز بسیار بالاتر
- مقاومت حرارتی و پایداری ابعادی بهتر
- قیمت پایینتر و واکنشپذیری سریعتر با MDI
۳. کدام پلی ال برای فوم نرم (فلکسیبل) مناسبتر است؟
۹۹٪ فومهای اسفنج مبل، تشک، صندلی خودرو و فوم سرد با پلی اتر پلی ال (معمولاً با OH value ۲۸–۵۶) تولید میشوند چون:
- مقاومت فوقالعاده به هیدرولیز (عرق بدن، رطوبت، شستشو)
- نرمی و بازگشتپذیری عالی
- عمر خستگی بسیار بالاتر
بازیافت فوم ریجید پلییورتان — آینده عایقهای پایدار یخچال و ساختمان
۴. مقایسه مقاومت شیمیایی دقیق (آزمایشگاهی ۲۰۲۵)
| محیط | پلیاستر | پلیاتر |
| اسید سولفوریک ۳۰٪ | مقاوم | تخریب سریع |
| سود ۵۰٪ (NaOH) | تخریب | کاملاً مقاوم |
| حلالهای قطبی (استون، MEK) | متوسط | خوب |
| روغن و هیدروکربن | عالی | خوب |
کدام پلی ال را انتخاب کنیم؟
پلی استر پلی ال انتخاب کنید اگر: فوم سخت، ساندویچ پانل، اسپری فوم، کفش، رولر صنعتی میسازید. پلی اتر پلی ال انتخاب کنید اگر: فوم نرم مبل، تشک پزشکی، فوم خودرو، چسب و پوشش ضدآب میسازید.
در بسیاری از پروژههای پیشرفته ۲۰۲۵ از ترکیب (Blend) پلیاستر + پلیاتر (مثلاً ۷۰/۳۰) استفاده میشود تا هم استحکام بالا داشته باشیم و هم مقاومت به هیدرولیز.
مطالب پیشنهادی:
- Wang, Y. و همکاران (۲۰۲۵). «تأثیر پلیالهای مختلف بر خواص پوششهای پلییورتان بر پایه پلی استر پلی ال»، Coatings (MDPI)
لینک: mdpi.com/2079-6412/15/1/61 - ScienceDirect Topics (۲۰۲۴). «بررسی کلی پلی استر پلی الها در پلییورتان (تفاوتهای ساختاری)»
لینک: sciencedirect.com/polyester-polyols - SpecialChem (۲۰۲۵). «پلی استر پلی الها برای پوششهای پلییورتان مقاوم به آب (مقاومت UV)»
لینک: specialchem.com/polyester-polyols - Gantrade (۲۰۲۵). «الاستومرهای پلییورتان: پلی اتر پلی ال در مقابل پلی استر پلی ال (مقاومت شیمیایی)»
لینک: gantrade.com/polyether-vs-polyester - PSI Urethanes (۲۰۲۵). «پلی استر در مقابل پلی اتر یورتان برای کاربردها (خواص حرارتی)»
لینک: psiurethanes.com/polyester-polyether