انگلیسی 
فوم نرم پلی یورتان یا فوم پلی یورتان انعطاف‌پذیر (flexible polyurethane foam | FPF) کاربرد زیادی در صنعت پزشکی دارد، جایی که از آن برای درمان‌های مختلف، محافظت از ابزارهای پزشکی حساس و افزایش راحتی بیماران استفاده می‌شود. پلی‌یورتان‌ها با انواع مختلف (به ویژه الاستومرها) در پزشکی به کار می‌روند، زیرا این ماده با بدن انسان سازگار است و دستگاه‌های پلی‌یورتانی می‌توانند بدون اثرات منفی در بدن کاشته شوند. برخلاف لاتکس یا مواد دیگر، فوم نرم پلی یورتان معمولاً واکنش‌های آلرژیک ایجاد نمی‌کند، که آن را برای بیشتر بیماران مناسب می‌سازد.
فوم نرم پلی یورتان نقش‌های پزشکی متعددی دارد، از جمله بهبود راحتی بیماران، کمک به درمان‌ها و محافظت از تجهیزات پزشکی. این فوم به دلیل ویژگی‌های خاص خود مانند جذب ضربه و شکل‌پذیری، می‌تواند در کاربردهایی مانند تشک‌های بیمارستانی، بالش‌ها، روکش‌ها و همچنین در ساخت ابزارهای پزشکی که نیاز به محافظت دارند، استفاده شود. همچنین، به دلیل انعطاف‌پذیری بالا و سازگاری با بدن انسان، برای استفاده در تجهیزات پزشکی که با پوست تماس دارند یا در داخل بدن قرار می‌گیرند، بسیار مناسب است.
تاریخچه تجاری فوم نرم پلی یورتان
از زمان تجاری‌سازی فوم نرم پلی یورتان در دهه ۱۹۵۰، این ماده در بسیاری از کاربردهای پزشکی مورد استفاده قرار گرفته است. فوم نرم پلی یورتان به طور شگفت‌آوری چندمنظوره است و این ویژگی آن را به ماده‌ای مطلوب برای استفاده در مواردی مانند پوشش‌دهی، تثبیت، درمان زخم‌ها، محافظت از تجهیزات پزشکی و سایر موارد تبدیل کرده است. پیش‌بینی می‌شود که بازار فوم نرم پلی یورتان در کاربردهای پزشکی در دهه آینده به بیش از ۳۸ میلیارد دلار برسد.
این فوم می‌تواند به گونه‌ای فرموله شود که بسیار نرم یا بسیار سفت باشد. همچنین، فوم می‌تواند به اشکال مختلف بریده یا ساخته شود که ویژگی‌های راحتی و تثبیت‌سازی متفاوتی دارند. به عنوان مثال، فوم‌های چین‌دار یا حفره‌دار معمولاً در بیمارستان‌ها برای بیماران بستری استفاده می‌شوند تا فشار وارد بر پوست که باعث ایجاد زخم بستر می‌شود، کاهش یابد. فوم ویسکوالاستیک یا همان فوم “حافظه‌دار” نیز می‌تواند به همین منظور استفاده شود.
FPF همچنین ممکن است در ترکیب با سایر مواد در دستگاه‌های پزشکی به کار رود. برای مثال، یک آتل پلاستیکی یا فلزی قابل جدا شدن ممکن است لایه‌ای از فوم داشته باشد تا از بیمار در برابر مواد سخت‌تر محافظت کند. پدهای فومی نیز ممکن است همراه با دستگاه‌های مکانیکی استفاده شوند که با تغییر موقعیت بیمار به صورت دوره‌ای، نقاط فشار را کاهش می‌دهند.
همچنین، فوم‌های رتیکوله (فوم‌هایی با سلول‌های بزرگ و باز که می‌توانند مایعات را جذب کنند) در درمان زخم با فشار منفی (NPWT) استفاده می‌شوند. در این روش، پانسمانی با فوم و دستگاهی که مکش ایجاد می‌کند، به خارج کردن مایعات آلوده و ذرات بافت از زخم کمک می‌کند و موجب تحریک روند بهبودی سریع‌تر می‌شود.
مزایای فوم پلی یورتان انعطاف‌پذیر در پزشکی
- سازگاری با بدن: برخلاف لاتکس یا مواد دیگر، فوم نرم پلی یورتان واکنش‌های آلرژیک ایجاد نمی‌کند و برای بیشتر بیماران مناسب است.
- راحتی و کاهش فشار: فوم‌های نرم و ویسکوالاستیک فشار را یکنواخت توزیع کرده و به جلوگیری از زخم بستر کمک می‌کنند.
- محافظت از تجهیزات: این فوم برای بسته‌بندی و محافظت از ابزارهای پزشکی حساس ایده‌آل است.
- ویژگی‌های بهداشتی: رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها را پشتیبانی نمی‌کند و امکان افزودن مواد ضد میکروبی وجود دارد.
- جذب رطوبت: فوم‌های رتیکوله و هیدروفیلیک مایعات را جذب کرده و از بروز عفونت‌ها جلوگیری می‌کنند.
کاربردهای فوم نرم پلی یورتان
حمایت و تثبیت
فوم نرم پلی یورتان در پزشکی از نظر حمایتی نقش مهمی ایفا می‌کند.
فوم نرم پلی یورتان در پزشکی از نظر حمایتی نقش مهمی ایفا می‌کند و برای تثبیت اندام‌های شکسته، کاهش تنش روی عضلات، تسکین درد و افزایش راحتی بیماران استفاده می‌شود. این فوم به دلیل انعطاف‌پذیری و قابلیت تطبیق با شکل بدن، به عنوان یک ماده حمایتی مؤثر برای ایجاد راحتی و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر به کار می‌رود.
فوم می‌تواند در ساخت آتل‌ها یا پروتزهایی استفاده شود که به تثبیت و حمایت از اندام‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند، در حالی که به بیمار اجازه می‌دهد حرکت و فعالیت‌های روزمره خود را به راحتی ادامه دهد. این ویژگی‌ها همچنین موجب کاهش فشار روی بافت‌های نرم و جلوگیری از بروز زخم‌ها و آسیب‌های پوستی می‌شود، به‌ویژه برای بیمارانی که به مدت طولانی در وضعیت ثابت قرار دارند یا نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند.
راحتی و نرمی قابل تنظیم
فوم‌های نرم‌تر می‌توانند فشار و درد را کاهش دهند.
فوم نرم پلی یورتان می‌تواند به‌طور شیمیایی طوری طراحی شود که هم نرم یا هم سفت باشد. این ویژگی به طراحان دستگاه‌های پزشکی این امکان را می‌دهد که انواع مختلف فوم را بر اساس نیاز خاص کاربرد انتخاب کنند. برای مثال، فوم‌های سفت می‌توانند برای تثبیت و نگه‌داشتن اندام‌ها در مکان‌های خاص استفاده شوند، در حالی که فوم‌های نرم‌تر می‌توانند برای پوشش‌دهی و محافظت از بخش‌های بدن در برابر قاب‌های فلزی یا پلاستیکی استفاده شوند.
این انتخاب در سختی و نرمی فوم، به طراحان اجازه می‌دهد که راحتی بیشتری برای بیمار ایجاد کنند و در عین حال از عملکرد صحیح دستگاه‌های پزشکی اطمینان حاصل کنند. فوم‌های نرم‌تر می‌توانند فشار و درد را کاهش دهند، در حالی که فوم‌های سفت‌تر می‌توانند ثبات و حمایت بیشتری فراهم کنند.
بهداشتی و ضد میکروب
فوم نرم پلی یورتان رشد باکتری‌ها یا قارچ‌ها را پشتیبانی نمی‌کند، که این ویژگی آن را برای کاربردهای پزشکی ایده‌آل می‌سازد. این فوم به طور طبیعی ضد میکروب است و به دلیل ساختار خاص خود، محیطی مناسب برای رشد عوامل بیماری‌زا ایجاد نمی‌کند. علاوه بر این، افزودنی‌های ضد میکروبی می‌توانند به فوم اضافه شوند تا محافظت اضافی در برابر میکروب‌ها و آلودگی‌های باکتریایی و قارچی فراهم کنند. این ویژگی‌ها، فوم را به یک انتخاب مناسب برای استفاده در محصولات پزشکی که نیاز به شرایط بهداشتی و استریل دارند، تبدیل می‌کند.
جذب رطوبت و درمان زخم
فوم‌های نرم پلی یورتان می‌توانند طوری طراحی شوند که خاصیت هیدروفیلیکی داشته باشند.
فوم نرم پلی یورتان می‌تواند رطوبت را جذب کرده و از بدن دور کند. همچنین، فوم‌ها می‌توانند به‌طور شیمیایی طوری طراحی شوند که خاصیت هیدروفیلیک (آب‌دوست) داشته باشند و این ویژگی به افزایش توانایی فوم در جذب و انتقال رطوبت کمک می‌کند. این ویژگی به ویژه در محیط‌های پزشکی که رطوبت و شرایط مرطوب ممکن است به گسترش عفونت منجر شوند، اهمیت دارد.
علاوه بر این، فوم‌های رتیکوله (فوم‌هایی با سلول‌های بزرگ و باز) در درمان‌های خاصی مانند درمان زخم با فشار منفی (NPWT) استفاده می‌شوند. در این روش، دستگاه‌هایی که با استفاده از فوم‌های رتیکوله طراحی شده‌اند، به جذب مایعات و عفونت‌ها از نواحی زخم کمک می‌کنند و فرآیند بهبودی را تسریع می‌بخشند.
این فوم‌ها به دلیل ساختار خاص خود می‌توانند مایعات را به‌طور مؤثر جذب کرده و به دفع آن‌ها کمک کنند، در حالی که زخم را از آلودگی‌های محیطی محافظت می‌کنند.
چندمنظورگی و کاربردهای مختلف
فوم‌های پلی یورتان می‌توانند به اشکالی خاص بریده شوند.
طراحی و مهندسی فوم نرم پلی یورتان با خواص فیزیکی مختلف و قابلیت قالب‌گیری یا ساخت به اشکال خاص، گزینه‌های درمانی بسیاری را در اختیار پزشکان و تولیدکنندگان دستگاه‌های پزشکی قرار می‌دهد. این ویژگی‌ها به طراحان اجازه می‌دهد که فوم را برای کاربردهای مختلف، مانند حمایت از بخش‌های خاص بدن، محافظت از زخم‌ها، یا ارائه راحتی بیشتر به بیماران، سفارشی‌سازی کنند.
فوم‌های پلی یورتان می‌توانند به اشکالی خاص بریده شوند تا به راحتی در داخل دستگاه‌های پزشکی مانند آتل‌ها، محافظ‌های جراحی یا لوازم کمکی به کار روند. علاوه بر این، می‌توانند به‌طور خاص برای درمان‌های خاص پزشکی، مانند کاهش فشار در نواحی حساس بدن یا تثبیت بافت‌های آسیب‌دیده، طراحی شوند. این قابلیت چندمنظوره بودن، فوم پلی‌یورتان را به یک ابزار بسیار مفید و قابل تنظیم برای نیازهای متنوع پزشکی تبدیل می‌کند.
انعطاف‌پذیری و شکل پذیری فوم نرم پلی یورتان
فوم نرم پلی یورتان به راحتی می‌تواند به اشکال مختلف تطبیق یابد.
چون فوم نرم پلی یورتان به راحتی می‌تواند به اشکال مختلف تطبیق یابد، از آن در تولید تشک‌ها، بالشتک‌های تشک و دیگر محصولات راحتی استفاده می‌شود. این ویژگی انعطاف‌پذیری به فوم این امکان را می‌دهد که به شکل بدن فرد درآید و فشار را به طور یکنواخت توزیع کند، که باعث بهبود راحتی و کیفیت خواب می‌شود.
در صنعت پزشکی نیز، این ویژگی برای تولید محصولات خاصی مانند تشک‌های ضد زخم بستر یا پوشش‌های محافظتی برای بیمارانی که مدت طولانی در یک موقعیت ثابت قرار دارند، بسیار مفید است. انعطاف‌پذیری فوم باعث می‌شود که این ماده در تطابق با نیازهای مختلف بدن و راحتی شخصی بسیار موثر باشد.
کاهش فشار و استرس
فوم نرم پلی یورتان می‌تواند به پیشگیری یا درمان زخم‌های ناشی از فشار روی پوست، مانند زخم بستر، کمک کند. فوم‌های چین‌دار یا فوم‌های ویسکوالاستیک یا فوم‌های حافظه‌دار به‌طور معمول در تشک‌ها یا صندلی‌ها برای کاهش فشار و استرس استفاده می‌شوند. این فوم‌ها به دلیل خاصیت شکل‌پذیری که دارند، فشار را به طور یکنواخت توزیع می‌کنند و از بروز زخم‌های فشاری جلوگیری می‌کنند.
در برخی موارد، فوم ممکن است همراه با دستگاه‌های مکانیکی استفاده شود که بدن را به طور دوره‌ای تنظیم می‌کنند تا نقاط فشار تسکین یابند یا دوباره جابه‌جا شوند. این روش‌ها به خصوص برای بیمارانی که مدت طولانی در حالت ثابت قرار دارند، مانند بیماران بستری یا افرادی که تحرک محدودی دارند، بسیار مفید است و می‌تواند به جلوگیری از آسیب‌های پوستی کمک کند.
بسته‌بندی کالاهای پزشکی با فوم نرم پلی یورتان
فوم نرم پلی یورتان برای محافظت از ابزارهای پزشکی حساس استفاده می‌شود.
فوم نرم پلی یورتان معمولاً برای محافظت از ابزارهای پزشکی حساس و الکترونیک‌ها استفاده می‌شود، به ویژه به این دلیل که رشد باکتری‌ها را پشتیبانی نمی‌کند. این ویژگی فوم آن را به ماده‌ای مناسب برای بسته‌بندی کالاهای پزشکی و الکترونیکی تبدیل می‌کند که نیاز به محافظت در برابر آسیب‌های فیزیکی و آلودگی دارند.
فوم می‌تواند ضربه‌ها و شوک‌ها را جذب کرده و در عین حال از تماس مستقیم با محیط خارجی جلوگیری کند، که این امر موجب ایمنی بیشتر و حفظ کیفیت تجهیزات می‌شود. این خصوصیت فوم، علاوه بر محافظت فیزیکی، از آلوده شدن ابزارهای پزشکی حساس به میکروب‌ها و باکتری‌ها نیز جلوگیری می‌کند، که برای محصولات بهداشتی و استریل بسیار مهم است.
دسترسی آسان
فوم نرم پلی یورتان به راحتی در دسترس و مقرون به صرفه است. این فوم سبک وزن و قابل حمل است و می‌تواند به راحتی برای استفاده‌های پزشکی ساخته و فرم‌دهی شود. ویژگی‌های اقتصادی و دسترسی آسان به فوم نرم پلی یورتان باعث شده که این ماده برای بسیاری از کاربردهای پزشکی، از جمله تولید ابزارهای حمایتی، تشک‌ها، پدها و سایر محصولات راحتی، انتخابی مناسب و مقرون به صرفه باشد. همچنین، فرآیند تولید آن نسبتاً ساده است و می‌توان آن را در حجم‌های بالا و با هزینه‌های پایین تولید کرد، که این موضوع به کاهش هزینه‌های تولید در صنعت پزشکی کمک می‌کند.
انواع فوم نرم پلی یورتان انعطاف‌پذیر در پزشکی
انواع فوم نرم پلی یورتان انعطاف‌پذیر در پزشکی
- اسلاب‌استاک (Slabstock): فوم به صورت بلوک‌های بزرگ تولید می‌شود و سپس برش داده شده و به اشکال خاص فرم‌دهی می‌شود.
- قالب‌ریزی (Molded): فوم در یک قالب سفارشی ساخته می‌شود تا به شکل خاصی درآید. این نوع فوم معمولاً برای بالش‌ها و بالشتک‌های صندلی استفاده می‌شود.
- ویسکوالاستیک (Viscoelastic): این فوم که اغلب به نام فوم “حافظه‌دار” شناخته می‌شود، برای ناسا توسعه یافته است. فوم ویسکوالاستیک فشار را کاهش می‌دهد و به شکل بدن تطبیق می‌یابد.
- رتیکوله (Reticulated): این فوم دارای سوراخ‌های بزرگی بین سلول‌ها است که می‌توانند مایعات را جذب کنند. فوم رتیکوله می‌تواند به‌طور خاص برای جذب رطوبت (هیدروفیلیک) فرموله شود، به این معنی که رطوبت را به خود جذب می‌کند.
فوم نرم پلی یورتان انعطاف‌پذیر با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، مانند راحتی، انعطاف‌پذیری، خاصیت ضد میکروبی و چندمنظورگی، یک ماده ایده‌آل برای کاربردهای پزشکی است. از محافظت تجهیزات پزشکی گرفته تا کاهش فشار و بهبود راحتی بیماران، FPF نقش حیاتی در صنعت پزشکی ایفا می‌کند و پیش‌بینی می‌شود بازار آن در دهه آینده رشد قابل توجهی داشته باشد.
منبع:
مطلب پیشنهادی:
